Jakintza instituzio garrantzitsua da Udako Euskal Unibertsitatea. 1973an Donibane Lohizunen sortu zenetik ehunka izan dira eurekin lanean izan diren irakasleak, milaka euren ikastaroetatik igaro diren ikasleak, dozenaka egindako argitalpen, egitasmo eta liburuak. Sorkuntza oparoa, arloz arlo, euskaraz. Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak (EWKE), hurrengo bi urteotan garatuko duen hezkuntza proiektuaren baitan, eduki horien gainean jarri du arreta.

Denbora gutxi pasa da irudian agertzen diren ikasleek lehen ordenagailu hori ikusi zutenetik. Belaunaldi bat, ez besterik. Ikasle horiek 40 urte inguru izango dituzte orain eta euren seme-alabek argazkian eurek zuten adina izango dute. Belauladi bat, ez besterik. Baina denok dakigu zenbat aldatu den mundua belaunaldi horretan. Ordenagailuak nonnahi daude, testu-liburuak desagertzear daude, eta Entziklopediak on-line dira. Milaka jakintzagai behatz puntetan, sakeleko telefonoetan, pantaila lau eta arbela elektronikoetan ikus daitezke. Baina… ikasleek aurkitzen al dute behar dutena, euskaraz?

Irudia: Kunstformen der Natur (1904), 85. plaka: Ascidiacea. Ernst Haeckel. Jabetza publikoa.

Zientziaren historian ilustrazioak berebiziko garrantzia izan du, argazkilaritzaren asmakizunaren aurretik izaki bizidunen deskribapena baimentzen zuelako, eta hitzez ematen diren azalpenak laguntzeko aukera paregabea ematen duelako. EHUk lehen aldiz “ilustrazio zientifikoa graduondoa” eskainiko du aurten, eta ondo azaltzen dute honen helburua: “Ilustrazio zientifikoaren helburua zientzia modu eraginkorrean transmititzea da, ezagutzak gure adimenari ulertaraztea, ez gure begiei. Modu horretan, ideia lehenago barneratzen da, ezagutzak denbora gehiagoz mantentzen ditugu eta mezuak gehiago konbentzitzen gaitu.”

Entziklopediak beti izan dira ikasleek kontsultarako erabili duten materiala, eta hala izaten jarraitzen du. Gaur egun, ordea, aldaketa garrantzitsu bat dago: paperezko entziklopedien ordez sareko informazioa da ikasleek bilatzen dutena. Hortxe hartzen du garrantzia Wikipedia bezalako ekimen batek, hortxe hartzen du garrantzia Wikipedia euskaraz egoteak.