Albiste orokorrak

2020ko lehiaketak martxan dira, berrikuntzez beteta

Data: 03 martxoa
Wikilaria: Aiora Mujika
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

Azken urteetan izandako esperientzia positiboarekin jarraituz, aurten ere martxan jarri dugu Euskarazko Wikipedia editatzeko lehiaketa. Martxotik abendura bitarte, Wikipedia edukiz betetzen laguntzen baduzu, sari ederrak irabazteko aukera izango duzu.

Aurten, ordea, aldaketak egin ditugu lehiaketak antolatzeko moduan. Gogoratzen baduzue, azken bi urteetan hilabetero gai berri bati buruzko lehiaketa jartzen genuen martxan eta parte hartzaileen hilabete horretako epea izaten zuten gai horrekin lotura zuten artikuluak lantzen. Aurten ezberdin egingo dugu: martxotik abendura arte iraungo duten lau lehiaketa jarri ditugu martxan aldi berean, modu honetan parte hartzaileek patxada handiagoz landu ahalko dituzte artikuluak.

Lau lehiaketa, lau gai

Hauek dira lau lehiaketetako gaiak:

  • Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrenda: Lehiaketa honen helburua funtsezko artikuluak hobetzea izango da, Euskarazko Wikipediaren fidagarritasuna handituz.
  • Euskal Herriko udalerriak: Euskal Herriko udalerrien artikuluek hobekuntza handiak behar dituzte. Lehiaketa honetan gure herriaren eta gure herrien informazioan erreferente bilakatuko dugu euskarazko Wikipedia.
  • Emakumeen biografiak: Euskarazko Wikipedian ditugun biografia guztien artean %17 baino gutxiago dira emakumezkoak. Genero-oreka hobetzeko helburuarekin, urte osoan zehar emakumezkoen presentzia handitzeko aukera duzu.
  • Txikipedia: Txikipedia umeentzako Entziklopedia da. Asko dago hor oraindik idazteko, hasi berria den proiektua baita. Idatzi haurrentzako edukia eta lagundu txikienentzako ezagutza sortzen.

Sari ugari

Sariak ere izango dira, noski! Baina alor honetan ere aldaketa batzuk egin ditugu, parte hartzen duen mundu guztiak saritua izateko aukera edukitzea da aldaketa hauen asmoa; ekarpen handiak zein txikiak saritu nahi ditugu, guztiak baitira garrantzitsuak Wikipedian.

Hiru sari mota egongo dira:

  • Lehiaketaren batean 1.000 puntu lortzen dituzun lehen aldian liburu bat erosteko bono bat jasoko duzu. Bono hau behin bakarrik jasoko duzu, eta ez dira puntuak metatuko lehiaketen artean. Zuk erabaki zer erosi nahi duzun horrekin!
  • Lehiaketa bakoitzak sari handi bat izango du amaieran, puntu gehien egin dituenarentzat.
  • Puntu metatuak erabiliko ditugu zozketa bidez beste bi sari emateko lehiaketak amaitzen direnean. Lau lehiaketatan lortutako puntuak batuko dira eta 1.000 punturo (borobilduko da) boleto bat lortuko duzu egingo den zozketan parte hartzeko. Gero eta puntu gehiago izan, orduan eta aukera gehiago izango dituzu irabazteko.

Parte hartzeko modua oso erraza da, lehiaketa bakoitzean izena eta eta kitto! Interesa baldin baduzu, sartu hemen eta hasi editatzen!

Gehiago irakurri

Humanitate Digitalak ikertzeko hiru beka eman dituzte EWKEk eta UEUk

Data: 29 azaroa
Wikilaria: Galder Gonzalez
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

Humanitate digitalak (HD) konputazioa eta teknologia digitalak eta gizarte-zientziak batzen dituen esparru akademiko bat da. Gizarte Zientzietan baliabide digitalen erabilera sistematikoa eta euren aplikazioaren inguruko ondorioak aztertzen ditu. Uda honetan UEUk Humanitate Digitalen inguruko jardunaldiarekin hasi zituen udako ikastaroak, eta bertatik sortu genuen Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen eta UEUren arteko elkarlan proposamen hau: Humanitate Digitalak ikertzeko bi beka ematea.

Gehiago irakurri

Segurtasun Publikoaren Espainiako Errege Dekretu berriaz

Data: 21 azaroa
Wikilaria: admin
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak


Azaroaren bostean, Estatuko Aldizkari Ofizialak (BOE) 14/2019 Errege Lege-Dekretua argitaratu zuen, urriaren hogeita hamaikan onartua izan zena, non Estatuko Administrazio Orokorrak salbuespenez eta neurriak hartuz, datuen transmisioa eta interneteko konexioa eteteko eskubidea gordetzen du, ordena publikoaren arrazoiak aldarrikatuz.


IV. Kapituluaren arabera, Telekomunikazio Orokorren 9/2014 Legearen aldaketa, Estatuak, defentsa nazionalaren esparruan segurtasun publikoari eragin diezaiokeen edozein motatako azpiegitura, sare, zerbitzu edo baliabide digitalen erabileraren eskubidea bere gain hartzen du. Web orriak eta bestelako zerbitzuen itxieran berehalako ekimenen ahalmena Espainiako Gobernuak babesten du, Ekonomia eta Negozioen Ministerioaren bidez, eta baita sare guztien kontrola eta funtzionamendua salbuespenez deskribatutako aldi iragankorretan. Ez da beharrezkoa aurretiazko eskakizun judizialik.


Euskal Wikilarien Elkarteak, Amical Wikimedia katalanak ere gai honen inguruan adierazi bezala, dekretu lege berri horrekin gure desadostasun sakona adierazten dugu, bai eta gure gero eta kezka handiagoa ere eskubide digitalen murrizketekin Espainiako lurraldean.


Lehenengo eta behin, lege honen eztabaida falta Parlamentuan, behin-behineko gobernu batek onartua, hauteskunde kanpaina bete betean, eta lege-dekretu formularen bidez, une funtsezkoan informazio askatasunaren atzerakada zorrotza adierazten du. Bigarrenez, zehaztasunik gabe definitutako kontzeptuak, hala nola “segurtasun nazionala”, “ordena publikoa”, “trantsizio-aldia” edo “ohiz kanpoko egoera”, motibazio politikoan eta disidentzia ideologikoaren errepresioan oinarritutako bereizkeriarik gabeko ekintzak ahalbideratzen dute. Hirugarrenez, kezkatuta gaude legearen hitzaurreak testuinguruan jarri eta justifikatu egiten dituela Espainiako lurralde desberdinetan egiten diren etengabeko mobilizazio sozio-politikoen aurrean hartutako neurriak.


Zentzu horretan, Euskal Wikilarien Elkarteak aldez aurretik adierazi du Euskal Herriko oinarrizko eskubide zibilak eta adierazpen askatasunaren eta haren aldeko ekintzen alde dagoela. Goian aipatutako dekretuak larriki bortxatzen du informazio-askatasuna, Wikipedia eta berari lotutako proiektuetan bezala, jendeari zabalik eta eskuragarri egon beharko liratekeelako. Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 19. Artikuluak defendatzen duenez, “denek dute eskubidea iritzi eta adierazpen askatasuna izateko: eskubideak, interferentziarik gabe iritziak emateko askatasuna barne hartzen du, eta informazioa eta ideiak bilatu, jaso eta helarazteko edozein euskarritan, eta mugak kontutan hartu gabe.”


Badira zentsura digitalaren azken aldiko aurrekariak, oso giza eragin larria izan dutenak. 2014ko otsailean, Turkiako parlamentuak 5651 Zb. Legea onartu zuen, estatuko telekomunikazio autoritateei botere berriak ematen Internetaren erregulazioari buruz. Urte gutxiren ondoren, 2017ko apirilean, eta lege hori erabiliz, Wikipediaren hizkuntza guztietako bertsioen sarrera blokeatu egin ziren, Turkiako Gobernuaren erreklamazioa Ingeles Wikipediaren estatuaren terrorismoaren artikuluan oinarrituta.


Arrazoi horiengatik guztiengatik, Euskal Wikilarien Elkarteak lege-dekretu honi bere gaitzespena berresten dio, eta berehala erretiratzea eskatzen du. Gure erakundea, zalantzarik gabe, askatasun digitalaren eta giza eskubideen adierazpenaren, batzar baketsuen eta informazioaren sarbidearen alde dago.


2019ko azaroaren 21a

Gehiago irakurri

Euskal Herriko Wiki Loves Monuments 2019 lehiaketako irabazleak

Data: 13 azaroa
Wikilaria: Aitzol Astigarraga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak, Ondarea

Mundu mailako Wiki Loves Monuments argazki lehiaketa hirugarren aldiz antolatu dugu hemen, Euskal Herrian, eta emaitza ederrak utzi dizkigu: monumentu eta ondareari buruzko 1370 argazki jaso ditugu, inoizko gehien! Argazki horiek guztiak cc-by-sa lizentzia librea daukate eta Wikipedia zein beste edozein lekutan libreki erabili ahal izango ditugu.

EWKE elkarteak izendatutako epaile-taldea aritu da jasotako argazki guztien artean aukeraketa egiten. Horretarako, ondoko irizpideak erabili dituzte: kalitate teknikoa; originaltasuna; eta, argazkiaren erabilgarritasuna Wikipedian. 9 argazki izan dira finalerako hautatuak eta horien artean lehen 3 sailkatuek EWKE elkartearen eskutik sari ederrak jasoko dituzte:

Lehen saria: Theklan lankidearen ‘Mollarri gauez, izarren mugimendua atzean’ argazkia.

Euskal Herriko WLM 2019 lehen saria. Egilea: Theklan
cc-by-sa

Bigarren saria: Igerrak lankidearen ‘Nafarroa – Ibañeta’ argazkia.

Euskal Herriko WLM 2019 bigarren saria. Egilea: Igerrak
cc-by-sa

Hirugarren saria: Ebaki lankidearen ‘Bizkaia zubia – Puente_Bizkaia’ argazkia.

Euskal Herriko WLM 2019 hirugarren saria. Egilea: Ebaki
cc-by-sa

Gainerako argazki finalistak hauek izan dira:

Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Igerrak
cc-by-sa
Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Ebaki
cc-by-sa
Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Igerrak
cc-by-sa
Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Theklan
cc-by-sa
Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Theklan
cc-by-sa
Euskal Herriko WLM 2019 finalista. Egilea: Theklan
cc-by-sa

Lehiaketara aurkeztu diren argazki guztiak ikusteko:

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Images_from_Wiki_Loves_Monuments_2019_in_the_Basque_Country

Amaitzeko, garrantzitsuena: gure ondarearen berri ematen duten argazkia mordoa daukagu eskura orain, Wikipedian edo beste edozein egitasmotan libre erabiltzeko.

Gehiago irakurri

EWKEk eta UEUk Humanitate Digitalak ikertzeko diru-poltsa sortu dugu

Data: 05 iraila
Wikilaria: admin
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

Argazkia: cc-by-sa-3.0 Calvinius

Dokumentuen digitalizazio masiboarekin, sare sozialen eztandarekin eta hizkuntz teknologien hedapenarekin arloen arteko lankidetza abiadura biziz garatzen ari da. Esparru bien artean eremu berriak ere ireki dira ikerketari eta berrikuntzari begira. Pasa den ekainaren 26an UEUk antolatu zuen “Humanitate digitalak: aukerak, erakundeen rol berriak eta elkarlana” jardunaldia izan zen deialdi hau antolatzeko motibazioa. Bertan giza- eta gizarte-zientziak ikertzeko hainbat bide berri proposatu ziren, horietako asko gainera, Wikipedia edota Wikidatarekin lotuta daude. Bi plataforma horietan humanitatetei buruz datu andana (big data) lizentzia libreekin jaso edota modu grafikoan erakutsi baitaitezke. Jardunaldiko aurkezpenen bideoak lagungarri izan daitezke lantzeko bide berriak aurkitzeko.

Horregatik, EWKEk eta UEUk ikerketa egiteko laguntza ematea adostu dugu. 5.000 euroko bi poltsa eskainiko dira, 8 hilabetez ikerketa egin ahal izateko. Ikerketaren oinarria eta hainbat adibide irakur ditzakezu UEUren webgunean.

Gehiago irakurri

Wikimania 2019, aurten ere parte hartu eta ikasi

Data: 02 iraila
Wikilaria: Iñaki Lopez de Luzuriaga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

Joan da Wikimania 2019, abuztuaren 14tik 18ra Stockholm Suedian egindakoa. Wikimediako proiektuko talde eta pertsonen urteroko topagunea dugu, parada ederra Wikimediako beste proiektuen berri izan, geurea zertxobait erakutsi, eta proiektu arteko harremanak abantzarazteko zein lankidetzarako aukerak identifikatzeko. Aurten biko talde bat abiatu gara euskal wikilarietatik, bertatik zerbait (eta gehiago) probetxugarri ekarri eta han zerbait ere uzteko asmoz.

Gehiago irakurri

Humanitate Digitalak eta Wikidata

Data: 15 ekaina
Wikilaria: Aitzol Astigarraga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

Artikulu honetan, Wikidata ezagutza-basea baliatuz kontsultak eta bistaratzeak nola egin ikusiko dugu. Bi adibide erabiliko ditugu horretarako: lehenbizikoan, Wikipediak gure herri edo auzoari buruz gordetzen duen ondarea bistaratuko dugu mapa batean; bigarrenean berriz, bertsolaritzari emango diogu begiratua, hura kuantitatiboki aztertzeko tresnak erakutsiz.

Gehiago irakurri

Literatura Unibertsala wikitzen

Data: 23 azaroa
Wikilaria: Aitzol Astigarraga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak, GLAM

Euskaraldiaren ospakizunekin bat eginez Idazlezainak egitasmoak ekitaldi berezi bat prestatu du azaroak 26an, 18:30ean Victoria Eugenia Cluben. Donostiako liburuzainek osatutako Literatura unibertsaleko 54 autore liburua aurkeztuko da bertan eta jarraian William Shakespeareren Zeru horren infernuak liburuan oinarritutako errezitaldi musikatua eskainiko dute Joxan Goikoetxea, Olatz Prat eta Iosune Marínek. Errezitatzaile gonbidatu gisa parte hartuko dute baita Juan Garzia, Arantza Urkia eta Aritz Brantonek. Ekitaldia irekia izango eta gonbidapenak antzokiko leihatilan eskuratu ahal izango dira 26an bertan, arratsaldeko 17:00etatik aurrera.

Gehiago irakurri

Literaktum wikilantegia Donostian

Data: 15 azaroa
Wikilaria: Aitzol Astigarraga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak, GLAM

Donostiako Literaktum jaialdiaren baitan eta hirugarren urtez jarraian, Wikipedia lantegia egingo dugu aurten ere: jaialdian parte hartzen ari diren sortzaileei eta hauen obrei buruzko artikuluak sortzeko, hobetzeko eta gaurkotzeko. Azaroak 21ean izango da, asteazkena, 17:30-19:30 artean, Donostiako Alde Zaharreko Haur Liburutegian.

Lantegiari buruzko informazio zehatza Wikiproiektuan bertan topatuko duzue. Aurrez izena ematea ez da beharrezkoa baina bai komenigarria (Wikiproiektuan bertan edo kulturekintza@donostia.eus helbidera idatzita). Norbere ordenagailua eramatea komeni da baita.

Literatur zalea baldin bazara eta Wikipedian editatzen baldin badakizu edo ikasteko gogoz bazaude, apuntatu ondo hitzordua!

  • Non? Donostiako Haur Liburutegian
  • Noiz? Azaroak 21, asteazkena, 17:30-19:30 artean
  • Zer? Literaturari buruzko Wikilantegia
Gehiago irakurri

Wikipedia, multimedia eta diziplinarteko ezagutza

Data: 30 iraila
Wikilaria: Iñaki Lopez de Luzuriaga
No comments
Kategoriak: Albiste orokorrak

(Argazkiaren egilea: Wikimedia Foundation, CC-BY-SA 3.0)

Informazioa barra-barra dabilkigu mundu analogikoan/errealean eta, bereziki, mundu digitalean/(erdi)errealitatean, the Internet side of things. Gure izana badugu munduan, baina on-line aztarna ere uzten goaz gure bizitza paralelo horretan, pertsonek bezala, gauzek, eta gauzek bezala,  taldeek. Informazio hori, baina, sakabanatuta geratzen da bitarteko digital desberdinetan. Zabalkundera bideratutakoan, pertsonek eta elkarteek badituzte beren blogak, badira askotariko giza taldeek, politika, kultura, zientziakoek, erreferentziatzat dauzkaten web lekuak, baina ez ditugu besteenak irakurtzen, gure arlokoak, interesekoak edo aldekoak baizik.

 

Oinarrizko datuak kontsultatzeko leku bat, lankidetzaz

 

Euskarazko Wikipediak (Wikipediak, oro har) bitarteko bat sortu du ezagutze entziklopediko hori bideratzeko: kanal mainstream bat da eta, beraz, irakurle multzo zabalekoa, erreferentzia komun bat, oinarrizko datuak emango dituena, modu ahal den neutralenean eta lizentzia askeaz. Edonork sor dezake, edonork aldatu; gida labur polita argitaratu du Kepa Sarasolak oraindik orain wikimedia.eus gure webgunean, Wikipedian aritzearen argiak eta ez hain argiak nabarmenduz (lizentziek kaka ematen dute batzuetan, bai!), eta editatzera irakurleak xaxatuz.

 

Adierazpen politikoa?

 

Wikipedia munduko seigarren webgune bisitatuena da, nola ez da izango ba hor egotea garrantzitsua? Bertako informazioa zabal-zabaldu egiten da, egin kontu, artikulu esanguratsu bat hartzeko: Basques artikuluak, mundu osoan irakurriak, 1,164 bisita izan ditu egunero, 307.178 bisita 2018 osoan; History of the Basques, antzera, 349 bisita izan ditu egunero batez beste 2018an. Ildo beretik beste batzuk, eta ingelesezkoa da, gustuko edo ez, azpiko maila guztiak, hizkuntzak, bustitzen dituen iturria, itzulpenaren bitartez: ezagutza eman (isur) eta zabal, barrurantz eta kanporantz. Hori adierazpen politiko bat da? Bai, esan gabe doa, eta ez da doakoa: EN Wikipedia bereziki dago korporazioen eta gobernuen jopuntuan.

Oroimena eta ondarea, multimedian eta dizplinartekotasunean

EN WPz landa, berta-bertako apustu sendoa dugu Euskarazko Wikipedia, topikotik tira eginez, izana izen bihur dadin. Ez dator gaizki gogora ekartzea EU WPk 31. postua duela nazioarteko hizkuntzetan artikulu kopuruari erreparatuz, eta munduan 300 hizkuntzak dute Wikipedia proiektu bat (6000+ hizkuntza ditugu munduan, gero eta gutxiago…). Bere txikian bada marka, eta beste hizkuntza gutxitu askoren begirune (katalanek barka…). Wikipedia duenak, teknologia duenak bezala, aurrera egiteko aukerak izango ditu.

 

Berriaren Oroiteria jardunaldiek gogorarazi egin zuten memoriaren garrantzia, eta ez alferrik. Non kokatu oroimena eta ondarea guztion eskueran (eta guztion partaidetzaz), datu objektiboen oinarri bat izan dezaten? Ez arloko/alderdiko web espezializatu batean edo museo/liburutegi zoko batean itzalduta, edo egunero aldatzen den egunkari batean sakabanatuta, baizik etengabe aurkitu eta eguneratzeko moduan. Horretarako lotu dute EU Wikipediak eta EWKEk hitzarmena hainbat erakunderekin, tartean Berria dela: multimedia fitxategi eta testu ugari jarri du eskueran Wikipedia elikatzeko, nork egoki ikusi bezala Oroiteria Wikipedian erabili eta oroimena dinamizatzeko, tokatu zaigun inter, multi eta trans aroan. Ondarearekin bada artean lanik egiteko, hura Euskarazko Wikiteka (.eu) berrira eta Wikipediara zein Wikimedia Commonsera igotzeko, multimedia fitxategi askeen munduko biltegi handienera.

 

Martxan da artean irailean WikiLovesMonuments (argazkia atera eta parte hartu!), eta EU Wikipediak bere tartea du bertan, edonork gure ondarearen argazkiak igo ditzan. Ondarearen sailkapen irizpide hori murritza da? EHko memoria lekuak, esaterako, sailkatuta daude? Gauzak daude landu eta aurreratzeko Euskal Herriko oroimen eta ondareari buruz, uneko Hezkuntza Programan ekinez eta gai horietan diharduten elkarteekin harremanak josiz, multimediaz eta diziplinartekotasunez. Horretan, Wikidata dugu azken dema, lankidetza bidezko munduko datu basea, hazten, hazten, hazten. Wikimediako proiektuetan, arrotzen ezagutzak betetzen du hor ez dagoen bertako ezagutzaren hutsunea. Hor egotea, ezin bestekoa.

 

(*Artikulu hau Berrian agertu zen irailaren 28an)

Gehiago irakurri